วิธีปฏิบัติตัวหลีกเลี่ยงการ ถูกฟ้าผ่า

การป้องกันตัวเบื้องต้นจากฟ้าผ่า

•ห้ามหลบพายุบริเวณใต้ต้นไม้หรือสิ่งปลูกสร้างที่ไม่มั่นคงแข็งแรงและไม่ได้ยึดติดกับพื้นอย่างแน่นหนาเพื่อป้องกันอันตรายจากการถูกล้มทับ เช่นเต็นท์ เสาไฟฟ้า ยุ้งข้าว เพิงสังกะสี ป้ายโฆษณา ป้ายรถประจำทางตู้โทรศัพท์ ร่มสนามเป็นต้น

•หลีกเลี่ยงการประกอบกิจกรรมกลางแจ้งทุกประเภท

•ไม่สวมใส่เครื่องประดับประเภท เงิน ทอง นาค ทองแดง

•ไม่ใช้โทรศัพท์มือถือหรือถือร่มที่มีปลายเป็นเหล็กแหลมในพื้นที่โล่งแจ้งเพราะจะเพิ่มความเสี่ยงต่อการถูกฟ้าผ่า

•ก่อนเกิดพายุฝนให้ตรวจสอบบ้านเรือน สิ่งปลูกสร้าง ป้ายโฆษณาเสาไฟฟ้าและต้นไม้ใหญ่ให้อยู่ในสภาพมั่นคงแข็งแรงเพิ่มที่ค้ำยันประตู หน้าต่างหลังคาบ้านให้แน่นหนายึดติดสิ่งปลูกสร้างที่ไม่แข็งแรงกับพื้นอย่างแน่นหนา

•ขณะเกิดให้เข้าไปหลบในอาคารหรือสิ่งปลูกสร้างที่มั่นคงแข็งแรง ปิดประตูหน้าต่างให้สนิทเพื่อป้องกันสิ่งของปลิวเข้ามากระแทก

•เมื่อเกิดฝนฟ้าคะนอง แม้จะอยู่ในร่ม ในบ้าน หรืออาคาร ก็ควรปิดและถอดปลั๊กเครื่องใช้ไฟฟ้าทุกชนิดเพื่อเป็นการป้องกันฟ้าผ่าสายไฟเข้ามาในอาคาร

•เมื่ออยู่ในที่แจ้งและเห็นเมฆฝนกำลังมาให้สังเกตดังนี้ หากเห็นแนวฟ้าแลบว่าเป็นสายฟ้าแลบแนวตั้งก็แล้วว่าเมฆฝนและฟ้าแลบฟ้าผ่ากำลังตรงมาที่เราให้รีบหนีหรือหาที่หลบที่ปลอดภัย แต่ถ้าแนบสายฟ้าแลบเป็นแนวนอนแสดงว่าเมฆฝนกำลังพัดไปที่อื่น แต่ก็อย่างนิ่งนอนใจเพราะลมพายุสามารถเปลี่ยนทิศทางได้เสมอ จึงต้องรีบออกให้ห่างและหาที่หลบให้ปลอดภัยเช่นกัน

ส่วนการป้องกันตัวกรณีอยู่ในอาคาร มีวิธีดังนี้

•ปิดประตูและหน้าต่าง ห้องชั้นในปลอดภัยกว่าห้องที่มีทางออกภายนอกอาคารที่มีสายล่อฟ้าปลอดภัยกว่าอาคารที่ไม่มี
•หลีกเลี่ยงจุดที่ไฟสามารถวิ่งเข้าถึงได้ผ่านทางสายไฟ สายอากาศ สายโทรศัพท์ และท่อน้ำ เช่น อ่างล้างหน้า ฝักบัว
•ถอดสายไฟ สายอากาศ สายโทรศัพท์ สายโมเด็ม ก่อนเกิดฝนฟ้าคะนอง อย่างทำเมื่อเกิดแล้ว
•อยู่ห่างจากเครื่องใช้ไฟฟ้าที่ไม่ถอดสาย
•อย่าใช้โทรศัพท์จะทำให้กระแสไฟฟ้าวิ่งมาตามสายโทรศัพท์เข้าทำอันตรายผู้ใช้โทรศัพท์ได้โดยตรง 

 
สำหรับท่านั่งลดอันตรายจากฟ้าผ่า (กรณีอยู่ที่โล่งแจ้ง) ควรนั่งยองๆ เท้าชิด มือปิดหู (เพื่อป้องกันเสียง) เขย่งปลายเท้า อย่างนอนราบ เพื่อลดความเสี่ยงกรณีกระแสไหลมาตามพื้น 

สำหรับท่านั่งลดอันตรายจากฟ้าผ่า (กรณีอยู่ที่โล่งแจ้ง) ควรนั่งยองๆ เท้าชิด มือปิดหู (เพื่อป้องกันเสียง) เขย่งปลายเท้า อย่างนอนราบ เพื่อลดความเสี่ยงกรณีกระแสไหลมาตามพื้น         

กรณีอยู่ในรถเมื่อฟ้าผ่า ควรจอดรถ อย่าสัมผัสส่วนที่เป็นโลหะ (ให้นั่งกอดดอกหรือวางมือบนตัก) ปิดหน้าต่างทุกบาน อย่าจอดใต้ต้นไม้ใหญ่ อย่าใช้โทรศัพท์เคลื่อนที่หรืออุปกรณ์แฮนด์ฟรี รถเปิดประทุนหรือรถที่หลังคาไม่ใช่โลหะไม่ปลอดภัย 

วิธีปฐมพยาบาลผู้ถูกฟ้าผ่า

• ก่อนอื่นให้สังเกตว่าในบริเวณที่เกิดเหตุยังมีความเสี่ยงต่อการถูกฟ้าผ่าหรือไม่ ถ้ามีก็ต้องทำการเคลื่อนย้ายผู้ถูกฟ้าผ่าไปยังตำแหน่งที่ปลอดภัย เพื่อป้องกันตัวเราเองจากการถูฟ้าผ่า

• เราสามารถแตะต้องตัวผู้ถูกฟ้าผ่าได้ทันที เนื่องจากคนที่ถูกฟ้าผ่าไม่มีกระแสไฟฟ้าหลงเหลืออยู่ในตัว ดังนั้น จึงไม่ต้องกลัวว่าเราจะถูกไฟฟ้าดูด (ต่างจากกรณีคนที่ถูกไฟฟ้าดูด)

• การปฐมพยาบาลผู้ได้รับบาดเจ็บจากการถูกฟ้าผ่า จะใช้วิธีเดียวกับผู้ที่ถูกไฟฟ้าช๊อต หากผลได้รับบาดเจ็บหมดสติไม่รู้ตัว หัวใจหยุดเต้น และไม่หายใจ ซึ่งสังเกตได้จากอาการที่เกิดขึ้น คือ ริมผีปากเขียว สีหน้าซีดเขียวคล้ำ ทรวงอกเคลื่อนไหวน้อยมากหรือไม่เคลื่อนไหว ชีพจรบริเวณคอเต้นช้าและเบามาก ถ้าหัวใจหยุดเต้นจะคลำชีพจรไม่พบม่านตาขยายค้างไม่หดเล็กลงหมดสติไม่รู้สึกตัวต้องรีบทำการปฐมพยาบาลทันที เพื่อให้ปอดและหัวใจทำงาน  

 

ขอบคุณข้อมูลจาก ปภ. กระทรวงมหารไทย, เอเอสทีวีผู้จัดการออนไลน์, และสถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ สพฉ.

ภาพจาก สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ สพฉ.